---
---
---
Ontziak: 1921858 Portuak: 20618 Geltokiak: 20618 Itsasargiak: 14670
Itsasontzi baten radarra nabigazio-tresna elektronikoa da, itsasontzien posizioa eta mugimendua detektatzeko erabiltzen den ontziaren inguruan.
Itsasontzi baten radarrak pultsu elektromagnetikoak igortzen ditu, inguruko beste ontzi edo objektuek islatzen dituztenak. Itzultzen diren seinaleak radarrak jasotzen ditu eta radar pantailan bistaratzen den irudi batean bihurtzen dira.
Itsasontzi baten radarrak inguruko beste ontzi edo objektu batzuen distantziari, abiadurari eta norabideari buruzko informazioa ematen du.
Itsas radar baten irismena gailuaren errendimenduaren eta eguraldi baldintzen araberakoa da. Hala ere, barrutiak ehunka metro batzuetatik zenbait kilometrotara bitartekoa izan ohi du.
Hainbat itsas radar mota daude, besteak beste, X bandako radarra, S bandako radarra eta Doppler efektuko radarra.
X bandako radar eta S bandako radarraren arteko aldea pultsu elektromagnetikoak igortzen diren maiztasunean datza. X bandako radarrak maiztasun handiagoa du eta bereizmen handiagoa eskaintzen du, S bandako radarrak, berriz, maiztasun txikiagoa du eta irismen handiagoa eskaintzen du.
Doppler efektua uhin elektromagnetikoen maiztasuna aldatzen den fenomenoa da, iturria edo hartzailea uhinarekiko mugitzen denean. Doppler efektua duen itsasontzi baten radarrak, beraz, inguruko ontzien abiadura neur dezake.
Ontziak radar pantailan blip edo oihartzun gisa erakusten dira. Bliparen tamaina eta forma ontziaren tamainaren eta formaren araberakoa da, baita distantzia eta ingurunearena ere.
ARPA Automatikoki Radar Plotting Aid izendatzen du eta itsas radar sistemen ezaugarri bat da, irudikapen automatikoa eta talkak saihesteko gaitasuna eskaintzen duena. ARPA sistemek beste ontzi batzuen posizioa, abiadura eta norabidea kalkulatu eta bistaratu ditzakete, nabigazio seguruan eta talkak saihesteko.
Itsasontzi baten radarraren zehaztasuna igorlearen faktorearen, bereizmenaren, errepikapen-tasaren, sentikortasunaren eta sistemaren egonkortasunaren arabera neurtzen da.
Itsas radar batek ohiko mantentze-lanak eta kalibrazioak behar ditu behar bezala funtzionatzen duela ziurtatzeko. Garrantzitsua da, halaber, antena eta gainerako osagaiak garbi eta zikinkeria, elurra eta izotzarik gabe mantentzea.
Itsas radarra erabiltzean, zenbait neurri hartu behar dira gailua segurua eta eraginkorra dela ziurtatzeko. Honen barruan sartzen dira antena eta gailu espezifikorako egokiak diren antena-mastak eta euskarriak erabiltzea, eta inguruko ingurua kontrolatzea interferentziak eta interferentzia posibleak ikusteko.
Itsasontzien radarrak paper garrantzitsua betetzen du itsaso zabalean nabigatzeko, itsasontziak inguruko beste ontzi eta objektu batzuk detektatzeko eta saihesteko aukera ematen baitio. Bereziki erabilgarria da ikuspen eskasean eta eguraldi txarran.
Eguraldi txarrarekin euriak, elurrak eta lainoak eragina izan dezake itsasontzi baten radarra, material horiek seinale elektromagnetikoak xurgatu eta isla ditzaketelako. Zenbait kasutan, itsasontzi baten radarra ere eragina izan dezake itsasoaren baldintzek eta olatuen mugimenduek.
Itsas radar baten gehieneko irismena gailuaren errendimenduaren eta eguraldi-baldintzen araberakoa da. Normalean, ordea, ontzi baten radarrak hainbat kilometroko distantziara detektatu ditzake ontziak.
X bandako radarraren abantailak bereizmen handia eta zehaztasuna dira, objektu txikiak eta oztopoak detektatzeko aukera ematen duena. Desabantailak dira euriaren eta lainoaren interferentziak jasan ditzakeela eta irismen mugatua duela.
S bandako radarren abantailak X bandako radarra baino irismen handiagoa eta euriaren eta lainoaren interferentziaren suszeptibilitate txikiagoa dira. Desabantailak bereizmen eta zehaztasun txikiagoak dira X bandako radarrekin alderatuta.
Maiztasun anitzeko radar-sistemek X-bandaren eta S-bandaren onurak eskaintzen dituzte eta beharren arabera maiztasun batetik bestera alda ditzakete. Desabantailak kostu handiagoak eta konplexutasuna dira.
ARPAren ezaugarri nagusiak grafiko automatikoa eta talkak saihesteko funtzioa dira, beste itsasontzi batzuen posizioa, abiadura eta norabidea kalkulatzea eta bistaratzea eta inguruko talkak gerta daitezkeenen jarraipena egitea.
Itsasontzi baten radarra naufragoak erreskatatzeko erabil daiteke, galdutako ontzia aurkitzen lagunduz eta bere posizioa erreskate taldeei transmitituz.
ECDIS (Electronic Chart Display eta Informazio Sistema) nabigazio-sistema aurreratu bat da, itsas-karta elektronikoak eta ontziei eta inguruko objektuei buruzko denbora errealeko informazioa erabiltzen dituena, nabigazio seguru eta eraginkorra laguntzeko. ECDISek itsasoko nabigazioa seguruagoa eta eraginkorragoa egin du eta gero eta gehiago erabiltzen da itsasontzi modernoan.
GPSak (Global Positioning System) zeregin garrantzitsua du itsasoko nabigazioan, itsasontziari bere posizio zehatza zehazteko eta karta nautiko elektronikoetan bistaratzeko aukera ematen baitio. GPSa bereziki erabilgarria da ur ezezagunetan nabigatzean eta ikusgarritasuna eskasa denean.
ARPA (Automatic Radar Plotting Aid) sistema beste ontzien posizioa, abiadura eta norabidea kalkulatu eta bistaratu ditzakeen radar-sistema da, nabigazio seguruan eta talkak saihesten laguntzeko. AIS (Automatic Identification System) sistema irrati-lotura duten ontziak identifikatu eta izena, posizioa, ibilbidea eta abiadura bezalako informazioa transmititzen duen sistema da. ARPA-k beste ontzi batzuen posizioa radar-informazioan oinarrituta kalkulatzen duen bitartean, AIS-ek informazio hori zuzenean ontzietatik lortzen du. Hala ere, bi sistemak batera erabil daitezke zaintza zabalagoa eta talkak saihesteko.
RACON (Radar Beacon) irrati txiki bat da, radar seinalea igortzen duena, beste itsasontzi eta nabigazio-sistemei erreferentzia marka bat emateko. RACONak nabigazioetan eta buietan jarri ohi dira, haien ikusgarritasuna areagotzeko eta nabigazio zehatzagoa ahalbidetzeko.
EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon) larrialdi baten aurrean automatikoki abiarazten den larrialdi-baliza sistema bat da, eta bilaketa eta erreskate taldeek atzeman dezaketen seinalea igortzen du ontziaren posizio zehatza zehazteko. EPIRBak segurtasun-ekipamendu garrantzitsuak dira itsasoan eta naufragioak bizirik irauteko aukerak areagotzen lagun dezake.
SART (Search and Rescue Radar Transponder) larrialdietan aktibatzen den larrialdietan aktibatzen den eta radarrek detektatu dezaketen seinalea igortzen duen larrialdi-baliza sistema da. Salbamendu-ontzietan eta salbamendu-txaketan erabili ohi den SART-ek ontziraturiko pertsonen bilaketa eta erreskatea errazten lagun dezake.
VTS (Vessel Traffic Service) zaintza-sistema bat da, okupatutako guneetan ontzien trafikoa koordinatzeko eta kontrolatzeko diseinatua. VTS-k ontzien posizioa, ibilbidea eta abiadura bezalako informazioa bildu eta bistaratu dezake, nabigazio seguru eta eraginkorra laguntzeko.
Radar eta sonarra objektuak kokatzeko teknologiak dira biak, baina aplikazio eta funtzionamendu printzipio desberdinak dituzte. Radarrak uhin elektromagnetikoak erabiltzen ditu objektuen posizioa zehazteko, eta sonarrak soinu-uhinak erabiltzen ditu. Radarra aeronautika eta itsas nabigazioan erabiltzen da batez ere, eta sonarra urpeko esplorazio eta aplikazio militarretan erabiltzen da batez ere.
Doppler radar batek Doppler efektua erabiltzen du objektuen abiadura neurtzeko. Doppler efektua uhin baten maiztasuna aldatzen denean gertatzen da iturria edo hargailua uhinarekiko mugitzen denean. Doppler radar batek etengabe igortzen ditu uhin elektromagnetikoak, objektuek islatu eta radarrara itzultzen direnak. Itzultzen diren uhinen maiztasun-aldaketa neurtuz, radarrak objektuaren abiadura kalkula dezake.
SAR (Synthetic Aperture Radar) Lurraren gainazaleko bereizmen handiko irudiak sor ditzakeen radar mota berezi bat da. SARek antena handi bat eta seinaleak prozesatzeko algoritmo konplexuak erabiltzen ditu argazkien antzeko irudiak sortzeko. SAR radarra oso erabilia da lurra behatzeko, kostaldeak kontrolatzeko eta desagertutako hegazkin eta itsasontziak bilatzeko.
MARPA (Mini Automatic Radar Plotting Aid) itsas radar sistema moderno batzuetan eskuragarri dagoen funtzio bat da, inguruko ontzien ibilbideak, abiadurak eta talka arriskua automatikoki kalkulatzen dituena. MARPAk talkak saihesten eta nabigazioa errazten lagun dezake.
X bandako radar eta S bandako radarren arteko desberdintasun nagusia erabiltzen dituzten uhin elektromagnetikoen maiztasuna da. X bandako radarrak 8-12 GHz inguruko maiztasuna erabiltzen du, eta S bandako radarrak 2-4 GHz inguruko maiztasuna erabiltzen du. X bandako radarrak normalean bereizmen eta zehaztasun handiagoa du, baina euri eta lainoa bezalako eguraldi baldintzetara jasaten du. S-banda radarra ez da hain sentikorra eguraldiarekiko eta irismen luzeagoa du, baina bereizmen txikiagoa.
Monopulse radarra eta fase faseko radarra radar izpiak sortzeko erabiltzen diren bi radar antena mota desberdinak dira. Monopultsoko radar batek noranzko ezberdinetara zuzendu daitekeen antena bakarra erabiltzen du radar izpi bat sortzeko. Fase faseko radar batek, berriz, elektronikan zuzendu daitezkeen hainbat antena txiki erabiltzen ditu radar izpi bat norabide ezberdinetan sortzeko. Faseko array radarrak normalean malgutasun eta zehaztasun handiagoa eskaintzen du, eta monopultso radarra eraikitzeko sinpleagoa eta merkeagoa da.
X-bandako eta S-bandako radar-sistem konbentzionalekin gertatzen den bezala, X-banda faseko radar eta S-banda faseko radar-en arteko aldea erabilitako uhin elektromagnetikoen maiztasunean datza. X-banda faseko radarrak 8-12 GHz inguruko maiztasuna erabiltzen du, eta S-banda faseko radarrak 2-4 GHz inguruko maiztasuna erabiltzen du. Oro har, X-banda faseko array radarrak bereizmen eta zehaztasun handiagoak eskaintzen ditu, baina euri eta lainoa bezalako eguraldi baldintzetara jasaten du. S-banda faseko array radarra ez da hain jasaten eguraldiaren eraginak eta irismen luzeagoa du, baina bereizmen txikiagoa du.
Doppler radar meteorologikoak Doppler radar baten antzera funtzionatzen du, baina maiztasun baxuagoko (2-4 GHz inguruko tartean) uhin elektromagnetikoak erabiltzen ditu. Euri tanten edo elurraren mugimenduak eragindako islatutako uhinen maiztasun-aldaketa neurtuz, Doppler radar meteorologikoak prezipitazioen abiadura eta norabidea neur ditzake. Informazio hori eguraldiaren iragarpenak hobetzeko eta ekaitz gogorren edo bestelako arrisku meteorologikoen berri emateko erabil daiteke.
AIS (Automatic Identification System) inguruko ontziei buruzko informazioa biltzeko eta partekatzeko erabiltzen den sistema da. AIS-ek irrati-teknologia mota berezi bat erabiltzen du ontziaren izena, posizioa, ibilbidea eta abiadura bezalako datuak automatikoki bidaltzeko eta jasotzeko. Datu horiek beste ontziek edo Kosta Guardiak jaso ditzakete nabigazioa hobetzeko eta talkak saihesteko.
Itsasontzien radar sistema moderno asko AIS datuak jaso eta integratzeko gai dira. Radar pantailan, AIS transmititzen duten ontziak ikono berezi batekin bistaratu daitezke, ontziaren izena, abiadura eta ibilbidea bezalako informazioa jasotzen duena. AIS radar sisteman integratuz, itsasontziek hobeto kontrolatu ditzakete ingurua eta talkak saihestu.
Radar gorabeherak, nahasmena bezala ere ezagunak, radar pantaila bateko seinaleak dira, ez diren objektu interesgarrietatik sortzen, baina beste objektu batzuetatik islatzen direnak, hala nola eraikinak, mendiak edo ezpatak. Seinale hauek radar-pantailaren irakurgarritasunari eragin diezaiokete eta radar-sistemaren helburuak detektatzeko gaitasunari eragin diezaiokete. Radar jitter-a murrizteko edo ezabatzeko erabil daitezkeen hainbat teknika daude, hala nola seinale-zarata-erlazioa hobetzen duten seinaleak prozesatzeko algoritmoak edo nahi ez diren seinaleak baztertzeko iragazkiak erabiltzen dituztenak.
Itsasontziko radar tipiko baten irismena hainbat faktoreren araberakoa da, hala nola, erabiltzen den radararen maiztasuna, transmisio-potentzia eta antena-sistemaren tamaina. Oro har, itsasontzien radar sistema modernoek 100 itsas milia edo gehiagoko tartea izan dezakete maiztasun handiagoak eta antena handiagoak direla eta. Hala ere, barrutiak baldintza meteorologiko txarrak edo oztopoek, hala nola mendiek edo eraikinek, eragin dezakete.
Banda bikoitzeko itsas radar batek X bandako eta S bandako radar maiztasunak erabiltzen ditu irismen eta bereizmen hobea emateko, baita zehaztasun eta sendotasun handiagoa lortzeko. X bandako radarrak bereizmen eta zehaztasun handiagoak eskaintzen ditu, baina euria eta lainoa bezalako eguraldi-baldintzak jasaten ditu, eta S bandako radarrak, berriz, ez du gutxiago jasan eguraldi baldintzetara eta irismen luzeagoa baina bereizmen txikiagoa du. Banda bikoitzeko itsasontziko radar batek ontziari bi frekuentzia-tarteak aprobetxatzea ahalbidetzen dio, ingurunearen irudikapen integralagoa eta zehatzagoa lortzeko.
Egoera solidoaren eta magnetron ontziaren radar baten arteko aldea erabiltzen diren osagai elektronikoen motetan datza. Magnetron itsas radar batek magnetroi bat erabiltzen du uhin elektromagnetikoak sortzeko eta transmititzeko, eta egoera solidoko itsas radar batek, berriz, osagai erdieroaleak erabiltzen ditu, hala nola transistoreak eta diodoak, uhin elektromagnetikoak sortzeko eta transmititzeko. Egoera solidoko itsas radar sistemak magnetron itsas radar sistemak baino energia eraginkorragoak, fidagarriak eta iraunkorragoak izan ohi dira eta, gainera, abiarazteko denbora azkarragoa eta pultsu-tasa handiagoa dute. Hala ere, magnetron ontzien radar sistemek transmisio-potentzia eta irismen handiagoa izan dezakete.
ARPA (Automatic Radar Plotting Aid) itsasontzien radar sistema modernoetan integra daitekeen funtzio bat da eta bidalketa-objektuen detekzioa eta jarraipena automatikoa ahalbidetzen du. ARPA funtzioen artean talka-ibilbideak iragartzea, trazadurak sortzea eta beste itsasontzi batzuen ibilbideak eta abiadurak kalkulatzea izan daitezke. ARPAk ere lagundu dezake itsasoko segurtasuna areagotzen, itsasontziko lemazainari balizko talkak identifikatzen eta saihesten lagunduz. ARPA funtzioek abisu eta alarma ugari sor ditzakete ontziko lemazainari arrisku potentzialen berri emateko.
ECDIS (Electronic Chart Display eta Informazio Sistema) nabigazio-sistema elektroniko bat da, mapa eta posizio datuak ordenagailuaren pantailan bistaratzen dituena. Normalean ontziaren radar sistemarekin integratuta dago eta bere datuak erabil ditzake inguruaren argazki zehatza eta eguneratua sortzeko. ECDIS-ek ontziari bere posizioa taulan jarraitzeko, ibilbideak planifikatzeko eta bidean oztopoak eta arriskuak identifikatzea ahalbidetzen dio. Gainera, nabigazio-zehaztasuna eta segurtasuna areagotzen lagun dezake, ontziko lemazainari inguruaren irudi osoa eta zehatzagoa emanez.
AIS (Automatic Identification System) bidalketa objektuak identifikatzeko eta jarraitzeko sistema bat da, normalean itsasontzi handiagoetan instalatuta. Ontziaren izena, posizioa, ibilbidea eta abiadura bezalako informazioa igortzen du VHF irrati-maiztasun baten bidez. Itsasontzien radar sistemek informazio hori jaso eta erabil dezakete ingurunearen irudikapen integralagoa sortzeko eta talka-ibilbideak saihesteko. AISek ontzien eta itsasertzeko estazioen arteko komunikazioak hobetzen lagun dezake, nabigazio-segurtasuna areagotuz.
Itsasontzien radar sistemak erabiltzean hainbat erronka daude, hala nola, eguraldi-baldintza txarrak edo oztopoak, hala nola mendiak edo eraikinak, mugatutako ikuspena. Itsasontziko radarrak beste gailu elektroniko eta seinale-iturri batzuen interferentziak ere jasan ditzakete, eta emaitza okerrak edo okerrak ekar ditzakete. Gainera, zaila izan daiteke itsasontziko radar-datuen interpretazioan fidatzea, ingurunearen irudikapen abstraktua eman ohi baitu, ontziko lemazainaren esku utziz informazioa behar bezala interpretatu eta erabiltzea.
Itsasontzien radar-sistemek itsasoko segurtasuna areagotzen lagun dezakete, ontziari ingurunearen irudikapen zehatza eta zehatza eskainiz, balizko talkak goiz detektatuz eta alarmak eta abisuak piztuz ontziko lemazainari arriskuen berri emateko. Itsasontzien radarrak beste nabigazio-sistem batzuekin ere integra daitezke, hala nola ECDIS eta AIS, ingurunearen irudikapen integral eta zehatzagoa emateko eta nabigazio-segurtasuna areagotzeko. Horrez gain, ontzien radarrak ontzien trafikoa kontrolatzeko eta ontzien mugimenduak jarraitzeko ere erabil daitezke, eta horrek trafikoa betetzen eta ontzien mugimenduen koordinazioa hobetzen lagun dezake.
Itsasontzien radar datuen zehaztasuna hainbat neurriren bidez hobetu daiteke, esate baterako, kalitate handiko radar-ekipoak erabiliz, bereizmen eta sentsibilitate onean. Era berean, lagungarria izan daiteke itsasontziko radarrak aldian-aldian mantentzea eta kalibratzea, behar bezala funtzionatzen dutela eta datu zehatzak eskaintzen dituztela ziurtatzeko. Potentzia eta sentikortasun handiko antenak erabiltzeak itsasontzietako radarren irismena eta zehaztasuna hobetzen lagun dezake. Gainera, GPS eta ECDIS bezalako beste nabigazio-sistem batzuekin integratzeak itsasontziko radarei zehaztasun eta zehatzago funtzionatzea ahalbidetzen die.
Itsas radar mota desberdinak daude, besteak beste, X-banda, S-banda eta L-banda. X bandako radarrek normalean bereizmen eta sentikortasun handiagoa dute, baina tarte mugatu batera mugatzen dira. S bandako radarrek X bandako radarek baino irismen luzeagoa baina bereizmen baxuagoa dute. L bandako radarrak ontzi txikiagoetan erabiltzeko diseinatuta daude eta irismen mugatua dute, baina normalean beste radar batzuk baino garestiagoak dira. Artikoko uretan erabiltzeko itsas radar espezializatuak ere badaude, icebergak eta beste oztopo batzuk detektatzeko eta saihesteko gai direnak.
Itsas radarrek nabigazioan eta itsasoko segurtasunean zeregin garrantzitsua badute ere, mugak ere badituzte. Eguraldi txarrak, esate baterako, lainoa, euria eta elurra, radar-sistemaren ikusgarritasuna murriztu dezake eta datuen zehaztasuna murrizten du. Gainera, itsas radarrak beste gailu elektroniko eta seinale iturri batzuen interferentziak jasan ditzakete, eta emaitza okerrak edo okerrak ekar ditzakete. Garrantzitsua da, halaber, ontzien radar datuek normalean ingurunearen irudikapen abstraktua ematen dutela eta ontziko komandantearen ardura da datu horiek interpretatzea eta, beste nabigazio-sistema eta informazio batzuekin batera, nabigazio egokia eta erabakiak hartzea.
Itsas radar sistemen etorkizunak distiratsua dirudi teknologiak eta beste nabigazio sistemekiko integrazioak eboluzionatzen jarraitzen baitute. Etorkizuneko itsasontzien radar sistemek are bereizmen eta irismen handiagoa izango dutela espero da, baita beste nabigazio sistemekin integrazio hobetua ere, nabigazio autonomoa eta adimen artifiziala barne. Gainera, itsasoko radar sistemen erabilera areagotzen jarraitzea espero da, nabigaziorako eta itsasoko segurtasunerako arau eta estandar zorrotzagoen ondorioz.
Interneten hegazkinak bakarrik jarrai daitezke, itsasontzien radar bat ere badago! Hemen mundu osoko ontzien posizioak jarraitu eta beha daitezke. Itsasontzien posizio ezberdinei buruzko informazioa jasoko ez ezik, ontziaren berariazko informazioa ere emango zaizu Details emandako. Batez ere itsasontzi zaleak liluratuko dituen doako eskaintza.
AISek gailu hartzaileek jasotzen duten datu-kopuru handi baten berri ematen du, baina tartean egon behar dutenak, eta ondoren ebaluatu. Datuak honako hauek dira:
Bidaia-datuak ere transmititzen dira. Bidaiaren helmuga, iristeko aurreikusitako ordua eta ontzian dauden pertsona kopurua ere sartzen dira. Barnealdeko AISek datu gehiago ere aurkezten ditu:
portu | Irteera ordu estimatua (LT) |
---|